El Camino del Cid

Op de fiets van Burgos naar Valencia
Na onze tocht van drie maanden door de Verenigde Staten in 2011 zijn we weer eens toe aan een echte fietsvakantie. Natuurlijk we hebben vorig jaar ook echt wel een paar fietstochtjes gemaakt: in Cantabrië en Somiëdo in Spanje. Maar zo hier en daar een paar dagtochtjes dat is toch echt weer heel anders dan een ‘echte’ fietsvakantie. ‘El Camino del Cid’: we hebben er al jaren informatie over in huis en vaak bedacht dat het toch wel een hele leuke tocht zou zijn in het voorjaar. Dit jaar gaat het er van komen. In de kerstvakantie hebben we in Spanje al een actueel routeboekje gekocht, het begin van de voorpret. Nog twee weken en dan …. een echte fietsvakantie.

De route ‘El Camino del Cid’ volgt zoveel mogelijk de weg die El Cid heeft gevolgd tijdens zijn legendarische veldtocht tegen de moren, van Burgos naar Valencia, in de jaren 90 van de 11e eeuw. In het jaar 711 staken de Moren de Straat van Gibraltar over. Met uitzondering van de gebieden in het uiterste noorden ( Galicië, Asturië, Cantabrië en Baskenland) was Spanje onder islamitische heerschappij. Bij Covadonga in de Picos de Europa in het noorden van Spanje in 720, leden de moren hun eerste nederlaag.
De Reconquista (herovering) was een periode van ongeveer 800 jaar in de middeleeuwen waarin enkele katholieke koninkrijken op het Iberisch Schiereiland erin slaagden om de Moorse invloeden te verdrijven. Na eeuwen van oorlogen restte in de 13e eeuw alleen nog het Koninkrijk Granada dat in 1492 werd veroverd, waarmee het Iberisch Schiereiland weer geheel in katholieke handen was.
Rodrigo Díaz de Vivar, geboren te Vivar, nabij bij Burgos, leefde van 1040 tot 1099 en was een Spaanse ridder, beter bekend onder zijn bijnaam El Cid Campeador (Heer Kampioen) of kortweg El Cid. In de middeleeuwen iemand die in een persoonlijk (man tegen man) gevecht van de beste ridders won. Het juiste waarheidsgehalte in de verhalen over El Cid is niet bekend. Hij groeide op in het huisgezin van koning Ferdinand I.
Na de dood van koning Ferdinand I werd het koninkrijk onder zijn vijf kinderen verdeeld. Toen Prins Sancho in 1065 Koning Sancho II van Castilië werd, maakte hij El Cid (Rodrigo) opperbevelhebber van de Koninklijke Legers. Sancho II geloofde dat het koninkrijk verenigd zou moeten blijven en El Cid steunde hem daar in. Dankzij de steun van El Cid kon Sancho II beginnen met de verovering van de gebieden die aan zijn broers en zuster waren toegewezen. Zijn broer Alfonso werd verpletterend verslagen en moest naar Marokko vluchten. In 1072 echter werd Sancho II op een verraderlijke manier vermoord. Daarmee was voor zijn broer Alfonso de weg vrij om Koning te worden. Maar El Cid, als woordvoerder van de Castiliaanse edelen beschuldigde Alfonso van de deelname aan de moord van zijn broer Sancho II. Om koning te kunnen worden liet hij Alfonso drie keer zweren dat hij onschuldig was. Alfonso deed dit in Burgos bij het kruis voor de ingang van de kerk Santa Gadea, bij de kerkdeur en op de altaar bijbel. Dat was een vernedering die de jonge koning maar moeilijk kon vergeten. Hij had echter de steun van El Cid en de andere getrouwen van zijn overleden broer Sancho II nodig. Na zijn kroning als hield hij El Cid daarom in de koninklijke dienst en gaf hem zijn nichtje Jimena als vrouw in 1074.
El Cid werd op diverse veldtochten gestuurd, raakte in onmin met Alfonso, bleef in naam loyaal aan hem, maar diende in de praktijk de koningen van Zaragoza bijna een decennium lang. Hij was o.a. succesvol tegen de Moorse koning van Lerida en zijn Christelijke bondgenoten.
Op eigen initiatief onderneemt El Cid de grote veldtocht naar Valencia. Na een moedige strijd en met de nodige trucs weet hij de sinaasappelstad in mei 1094 in te nemen. De koning geeft hem officieel Valencia te leen. El Cid was nu vorst van Valencia, waar hij zogezegd in naam van koning Alfonso regeerde, maar in feite een onafhankelijke staat had gesticht. Hij regeerde daar tot zijn dood op 10 juli van 1099.
In 1099 bereikt El Cid het bericht dat een grote Moorse vloot onderweg is naar Valencia. El Cid is echter inmiddels oud en weet dat zijn einde nadert. Tijdens een verschijning kondigt de heilige Petrus de laatste 30 dagen van het leven van El Cid aan. Precies volgens de aankondiging van Petrus sterft El Cid in 1099. Zijn lichaam wordt gebalsemd en de gehele stad is in diepe rouw. Bij een gevecht die dagen met de moren verschijnen de ridders van El Cid zelf met in hun midden de legendarische held, roerloos recht in volle wapenuitrusting op zijn strijdros Bavienca en zijn zwaard Tizona in zijn handen. Een onoverwinnelijke wraakengel die ze niet kunnen weerstaan. De moren slaan massaal op de vlucht naar hun boten. Het strijdplan verloopt precies volgens de laatste wens van El Cid: “bindt mijn lichaam vast op mijn paard en stuur het de strijd in”. Zelfs na zijn dood is hij onoverwinnelijk. Zijn weduwe Jimena zette zijn bewind voort, maar in 1102 moest zij Valencia prijsgeven. Ze liet het lichaam van El Cid begraven in het klooster van San Pedro de Cardeña. Later werd zijn stoffelijk overschot overgebracht naar de kathedraal van Burgos, waar hij naast Jimena rust.

Nog twee weken en dan …. een echte fietsvakantie.